Płytki wielkoformatowe - układanie

Za duże płytki uważa się te, których długość jednego z boków wynosi conajmniej 30 cm - 30x40 cm, 30x60 cm i większe. Największe oferowane obecnie płytki z pocienianego gresu mają wymiary
1x3 metra. Przeznaczone są głównie do wykańczania bardzo dużych powierzchni w obiektach przemysłowych, czy użyteczności publicznej, gdzie istotne jest ograniczenie ilości kłopotliwych
w utrzymaniu spoin. Można ich używać także do renowacji dużych powierzchni bez konieczności skuwania starych powłok ceramicznych.  
Płytki wielkoformatowe wymagają staranniejszego przygotowania podłoża i montażu, niż płytki o nieco mniejszych wymiarach i ostrożnego obchodzenia się z nimi. Płytki wielkoformatowe bywają naprawdę ciężkie - trudno więc je przenosić i łatwiej upuścić.

Płytki wielkoformatowe mogą być montowane na klej przy stosowaniu odpowiednich zapraw, techniki nakładania kleju i zapewnienia odpowiedniego docisku płytki do podłoża. Układanie bardzo dużych płytek na klej na powierzchniach pionowych jest obarczone dużym ryzykiem ze względu na brak możliwości zapewnienia odpowiedniego powiązania płytki z podłożem (brak możliwości stosowania zapraw upłynnionych i problemy z odpowiednim dociśnięciem płytek). W każdym przypadku duże znaczenie dla trwałości okładziny ma odpowiednie wykonanie dylatacji, bowiem duże płytki silnie pracują pod wpływem zmian temperatury. Brak przerw dylatacyjnych szybko prowadzi do ich pękania.

Płytki wielkoformatowe bez pustych przestrzeni

Sukces w układaniu dużych płytek na klej zależy od trzech czynników: jakości podłoża, użytej zaprawy i precyzji wykonania. Podłoże powinno mieć wilgotność maksymalnie 2%, musi być idealnie płaskie (dopuszczalna różnica poziomów to 3 mm na odcinku 2 m), bez pęknięć i zarysowań. Trzeba je też dokładnie je odpylić. W praktyce zazwyczaj jest wymagane wykonanie wylewki samopoziomującej przed układaniem płytek. Jeśli posadzka z gresu jest układana na dużych powierzchniach, należy zwrócić uwagę, czy w podłożu istnieje warstwa izolacyjna. Izolacja powoduje bowiem zmniejszenie odporności posadzki na kurczenie i może skutkować pękaniem podłoża, a w efekcie płytek. Aby temu zapobiec, trzeba zalać w wylewce poziomującej stalową siatkę.
Podczas układania płytek szczególnego znaczenia nabiera szczelne i dokładne wypełnianie klejem płaszczyzn między okładziną, a podłożem. Nie mogą zostać puste przestrzenie pod płytkami, czy narożniki niepodparte zaprawą, gdyż grozi to pękaniem płytek - płytki wielkoformatowe silnie uginają się pod naciskiem. Należy zatem rozważyć użycie zaprawy upłynnio

nej.
Płytki wielkoformatowe muszą swobodnie pracować na posadzce - do ich układania zalecane jest stosowanie klejów odkształcalnych klasy S1. Jeśli pod posadzką będzie ogrzewanie podłogowe oraz na powierzchniach poddawanych dużym obciążeniom trzeba stosować kleje wysokoodkształcalne klasy S2.
Nanosząc zaprawę metodą kombinowaną na podłoże i płytkę, przy dużych formatach kafli, trzeba szczególnie starannie dbać
o pełne pokrycie klejem spodniej strony płytki. Płytki wielkoformatowe wymagają też dużej siły podczas dociskania elementów. Dla płytek o rozmiarze 60 x 60 cm i większych zalecany nacisk to 80 kg. W przypadku bardzo dużych płytek podwójne smarowanie jest problematyczne. Łatwiej układać je przy pomocy klejów upłynnionych (samorozpływnych), nakładanych wyłącznie na podłoże.

Dylatacja ma znaczenie

Niezależnie od wybranej metody układania płytek trzeba odpowiednio dobrać fugi i dylatacje. Dotyczy to zwłaszcza okładzin pracujących w trudnych warunkach - w miejscach nasłonecznionych, na ogrzewaniu podłogowym itp. Należy pamiętać, że rozszerzalność cieplna płytek jest tym większa, im większy ich rozmiar. Na powierzchniach poddawanych dużym różnicom temperatur zalecane jest układanie płytek z szeroką spoiną (min. 4 mm) i fugowanie zaprawami elastycznymi. Każde 4-5 m kw. powierzchni płytek powinno być również przedzielone pasami dylatacyjnymi - zamiast zaprawy do fugowania, spoinę należy wypełnić pianką polistyrenową lub poliuretanową. Można również użyć sznura dylatacyjnego i spoin silikonowych. Należy przy tym pamiętać, aby szczeliny dylatacyjne wydzielonych sektorów pokrywały się ze szczelinami połączeń kładzionych płyt. Dylatacje są także niezbędne przy ścianach, w progach drzwi, kolumnach i słupach, czyli we wszystkich miejscach styku okładziny z przegrodami.